Wat is blaaskanker?
Blaaskanker wil zeggen dat je een kwaadaardige tumor in je blaas hebt. Kanker is een ziekte waarbij lichaamscellen zich ongecontroleerd delen. Zo ontstaan gezwellen die ook wel tumoren worden genoemd. In minder dan 5 procent van de gevallen is een tumor goedaardig. In de rest van de gevallen gaat het om een kwaadaardige tumor (carcinoom).
Blaastumoren kunnen op alle plaatsen in de blaas voorkomen. In ruim 90 procent van de gevallen gaat de tumor uit van het slijmvlies waarmee de binnenkant van de blaas is bekleed.
Een tumor die niet tijdig behandeld wordt, kan zich ‘uitbreiden’ en zo doorgroeien naar de omringende weefsels en organen (vagina, baarmoeder, prostaat, bekken, buik). Losgeraakte kankercellen kunnen zich via de lymfeklieren en bloedvaten in het lichaam verspreiden. Wanneer de kankercellen zich verspreiden kunnen er uitzaaiingen ontstaan in de longen, lever, lymfeklieren en in de botten, maar ook in andere delen van het lichaam.
De oorzaak van blaaskanker is doorgaans niet duidelijk. Wel zijn er risicofactoren bekend. Hierbij gaat het om schadelijke stoffen, zoals schadelijke stoffen die in sigarettenrook voorkomen of chemische stoffen. Blaaskanker komt in sommige families meer voor, maar een erfelijke vorm van blaaskanker komt echter zelden voor. Mogelijk spelen meer factoren een rol. Hierover bestaat nog veel onduidelijkheid.
Lees meer
Lees minder
Welke zijn de symptomen?
Blaaskanker kan verschillende klachten geven. Vaak gebeurt dit pas als de tumor er al een tijdje zit. De meest voorkomende klachten zijn:
- bloed in de urine
- pijn bij het plassen
- moeizaam of vaak plassen
Andere klachten die kunnen voorkomen:
- pijn in de onderbuik
- langdurige vermoeidheid
- lusteloosheid
- weinig eetlust
- gewichtsverlies
Deze laatste klachten kunnen allerlei oorzaken hebben, ze wijzen dus niet zonder meer op blaaskanker.
Lees meer
Lees minder
Wat kan ik er zelf aan doen?
Er zijn geen gerichte adviezen om blaaskanker te voorkomen. Een gezonde levensstijl helpt in het algemeen de kans op veel vormen van blaaskanker te verkleinen. Wat betreft blaaskanker is met name niet roken van belang. Andere belangrijke aspecten van een gezonde levensstijl zijn:
- Houd je gewicht onder controle.
- Beweeg voldoende, namelijk dagelijks minimum 30 minuten matige fysieke activiteit (stevig doorwandelen, zwemmen, fietsen,...).
- Eet gezond en gevarieerd:
- Beperk vette en suikerrijke voeding.
- Eet voldoende vezels uit volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, groenten, fruit,….
- Beperk de inname van verzadigde vetten zoals in vet vlees, vette vleeswaren, volle zuivelproducten, koekjes, chocolade, zoute snacks, harde margarine, gefrituurde etenswaren,… .
- Vermijd producten met veel cholesterol zoals eidooiers (maximum 2 per week), orgaanvlees (lever, nieren) en schaal- en schelpdieren (garnalen, mosselen,..).
- Zet 2x per week vis op het menu en kies daarbij 1x voor vette vis (zalm, makreel, haring, sardienen,…).
- Wees matig met zout.
- Drink niet meer dan 2 glazen alcohol per dag.
- Let op de bereiding van vlees/vis. Bij temperaturen boven 200°C (bakken, wokken, bbq) worden kankerverwekkende stoffen gevormd.
- Kunstmatige zoetstoffen (aspartaam, acesulfaam-K,…) zijn niet kankerverwekkend. Deze stoffen hebben enkel in zeer hoge doses een kanker bevorderend effect. Dergelijke doses wordt via voeding nooit bereikt. Jonge kinderen gebruiken zoetstoffen best wel met mate. Door hun lager lichaamsgewicht komen ze sneller aan de maximale doses.
Lees meer
Lees minder
Wanneer ga ik best naar de huisarts?
Raadpleeg je arts bij klachten die kunnen wijzen op blaaskanker: bloed in de urine, pijn bij het plassen, moeizaam of vaak plassen.
Andere klachten die kunnen voorkomen:
- pijn in de onderbuik
- langdurige vermoeidheid
- lusteloosheid
- weinig eetlust
- gewichtsverlies
Deze laatste klachten kunnen allerlei oorzaken hebben, ze wijzen dus niet zonder meer op blaaskanker.
Lees meer
Lees minder
Blaaskanker
Er zijn geen gerichte adviezen om blaaskanker te voorkomen. Een gezonde levensstijl helpt in het algemeen de kans op veel vormen van blaaskanker te verkleinen. Wat betreft blaaskanker is met name niet roken van belang. Andere belangrijke aspecten van een gezonde levensstijl zijn:
- Houd je gewicht onder controle.
- Beweeg voldoende, namelijk dagelijks minimum 30 minuten matige fysieke activiteit (stevig doorwandelen, zwemmen, fietsen,...).
- Eet gezond en gevarieerd:
- Beperk vette en suikerrijke voeding.
- Eet voldoende vezels uit volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, groenten, fruit,….
- Beperk de inname van verzadigde vetten zoals in vet vlees, vette vleeswaren, volle zuivelproducten, koekjes, chocolade, zoute snacks, harde margarine, gefrituurde etenswaren,… .
- Vermijd producten met veel cholesterol zoals eidooiers (maximum 2 per week), orgaanvlees (lever, nieren) en schaal- en schelpdieren (garnalen, mosselen,..).
- Zet 2x per week vis op het menu en kies daarbij 1x voor vette vis (zalm, makreel, haring, sardienen,…).
- Wees matig met zout.
- Drink niet meer dan 2 glazen alcohol per dag.
- Let op de bereiding van vlees/vis. Bij temperaturen boven 200°C (bakken, wokken, bbq) worden kankerverwekkende stoffen gevormd.
- Kunstmatige zoetstoffen (aspartaam, acesulfaam-K,…) zijn niet kankerverwekkend. Deze stoffen hebben enkel in zeer hoge doses een kanker bevorderend effect. Dergelijke doses wordt via voeding nooit bereikt. Jonge kinderen gebruiken zoetstoffen best wel met mate. Door hun lager lichaamsgewicht komen ze sneller aan de maximale doses.
Gezonde levensstijl
De kans op een hart- en vaataandoeningen wordt verhoogd door een aantal risicofactoren. Op factoren zoals leeftijd, geslacht en erfelijkheid heeft u geen invloed. Andere risicofactoren kun je wel beïnvloeden via gezonde levensstijl. Concrete maatregelen zijn:
- Stop met roken. Bepaalde stoffen in sigarettenrook beschadigen de binnenwand van de bloedvaten, wat kan leiden tot atherosclerose. Roken verhoogt daarnaast de bloeddruk en heeft een ongunstig effect op het cholesterolgehalte.
- Indien je te zwaar bent, probeer dan af te vallen. Overgewicht heeft een schadelijk effect op de bloedvaten aangezien het vaak samengaat met een te hoge bloeddruk, een te hoog cholesterolgehalte en diabetes.
- Zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Probeer minstens dertig minuten per dag te bewegen. Ga bijvoorbeeld wandelen, fietsen, zwemmen,… . Beweging verlaagt het gewicht en het cholesterolgehalte en heeft een gunstige invloed op de bloeddruk.
- Een hoge bloeddruk verhoogt de kans op een scheurtje in de wand van het bloedvat en vormt zo een grote risicofactor voor hart- en vaataandoeningen. Laat je bloeddruk regelmatige controleren. Wanneer er medicatie wordt voorgeschreven voor een hoge bloeddruk, neem deze dan stipt in.
- Overmatig cholesterol zet zich vast op de binnenkant van de bloedvaten (vorming plaques). Laat het cholesterolgehalte in je bloed controleren. Wanneer er medicatie wordt voorgeschreven voor een hoge cholesterol, neem deze dan stipt in.
- Heb je diabetes, zorg er dan voor dat je je bloedsuiker onder controle houdt. Een ontregeling van de bloedsuiker, leidt op termijn tot beschadiging van de bloedvaten.
- Vermijd stress. Stress verhoogt de kans op hart- en vaataandoeningen.
- Zorg voor een gezonde en gevarieerde voeding. Dit wil zeggen:
- Eet minstens 200g groenten en 2 tot 3 stukken fruit per dag.
- Eet voldoende vezels uit volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, groenten, fruit,….
- Beperk de inname van verzadigde vetten zoals in vet vlees, vette vleeswaren, volle zuivelproducten, koekjes, chocolade, zoute snacks, harde margarine, gefrituurde etenswaren,… .
- Vermijd producten met veel cholesterol zoals eidooiers (maximum 2 per week), orgaanvlees (lever, nieren) en schaal- en schelpdieren (garnalen, mosselen,..).
- Zet 2x per week vis op het menu en kies daarbij 1x voor vette vis (zalm, makreel, haring, sardienen,…).
- Wees matig met zout.
- Drink niet meer dan 2 glazen alcohol per dag.
Gezonde voeding
Eet gezond. Enkele algemene regels:
- Zorg voor regelmaat:
- Eet op regelmatige tijdstippen;
- Sla geen maaltijden over;
- Neem 3 hoofdmaaltijden en eventueel twee tot drie tussendoortjes.
- Eet gevarieerd.
- Beperk vette en suikerrijke voeding.
- Eet minstens 200g groenten en 2 tot 3 stukken fruit per dag.
- Eet voldoende vezels uit volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, groenten, fruit,… . Vezels hebben een cholesterolverlangend effect.
- Wees matig met zout.
- Drink niet meer dan 2 glazen alcohol per dag.
Hieronder enkele concrete adviezen
Dranken
- Drink 1,5l tot 2l per dag. Bij voorkeur water.
- Vermijd frisdranken. Deze bevatten erg veel suiker. Teveel suiker leidt tot een verhoging van triglyceriden en zo ook tot een te hoge cholesterol.
Granen en zetmeelhoudende producten
- Eet bij voorkeur volle granen zoals in volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, …
- Vermijd croissants, koffiekoeken, rozijnenbrood, sandwiches,…. Deze bevatten veel vetten en suikers en leveren nagenoeg geen voedingsstoffen.
- Gekookte aardappelen hebben de voorkeur.
- Bereid aardappelpuree enkel met melk, gebruik geen boter of eieren.
- Vermijd vette aardappelbereidingen zoals frieten, kroketten, gratin,…
Groenten en fruit
- Groenten en fruit zijn rijk aan vezels. Eet minstens 200g groenten en twee tot drie stukken fruit per dag.
- Diepvriesgroenten zijn even gezond als verse groenten. Vermijd echter diepvriesgroenten bereid in saus.
- Groenten uit blik zijn een gezond en snel alternatief bij tijdsgebrek. Ze bevatten echter erg veel zout. Gebruik met mate.
- Er bestaan veel verschillende soorten groenten en fruit. Variëren is de boodschap!
- Vermijd fruit op siroop. Blikfruit in eigen sap kan wel.
Vlees, vis en eieren
Kies voor mager vlees, zoals
- gevogelte (zonder vel): kip, kalkoen, struisvogel, wilde eend,....
- kalf, rund.
- puur rundsgehakt.
- paard.
- wild (konijn, haas, hert, ree, everzwijn).
- mager varkensvlees (haasje, mignonette, gebraad),
- mager lamsvlees (bout, filet).
- Magere vleeswaren zoals kippenwit, kalkoenham, ontvette ham, rosbief, filet d’anvers, paardenrookvlees, filet de sax, gebraad.
Vermijd vet vlees zoals:
- vet varkensvlees (spieringkotelet, spek, ribbetjes).
- gehakt (gemengd, varken, gevogelte).
- lamsschouder.
- schapenvlees.
- orgaanvlees (lever, zwezerik, tong).
- kant- en klare vleesgerechten.
- gepaneerde vleessoorten.
- vette vleeswaren (salami, boterhamworst, paté, bereide salades).
Vis is rijk aan onverzadigde vetten. Vette vis is rijk aan omega 3 vetzuren, die een gunstig effect hebben op de cholesterol.
- Eet twee tot drie maal per week vis, waarvan minstens één keer vette vis.
- Mager: kabeljauw, schelvis, wijting tong, zeebaars, pladijs, zeewolf,… .
- Vette vis: haring, zalm, sardienen, ansjovis,... .
- Vermijd gefrituurde of gepaneerde vis.
- Schaal- en schelpdieren (garnalen, krab, mosselen,…) bevatten veel cholesterol. Beperk tot één maal per veertien dagen.
Eet niet meer dan twee eidooiers per week. Dit geldt voor alle bereidingen met eieren, dus ook pannenkoeken, gebak, mayonaise,… Je kunt een omelet ook bereiden met één eidooier en twee of drie eiwitten.
Zuivelproducten
- Kies voor magere of halfvolle melk.
- Vermijd producten met volle melk, verse room, vette kaas of yoghurt.
- Kies voor magere of halfvolle yoghurt of platte kaas.
- Vermijd vette kaassoorten (48+). Magere kaassoorten hebben een vetgehalte van maximaal 30+.
- Vermijd kant- en klare desserten op basis van melk (pudding, ijs, mousses,…).
Vetten
Belangrijker dan de totale vetinname is de kwaliteit van vetten.
- Beperk de inname van verzadigd vet en kies voor voedingsmiddelen die rijk zijn aan onverzadigde vetten (plantaardige olie, vette vis, noten, zaden).
- Verkies een plantaardige olie boven boter of margarine. .
- Er zijn speciale margarines met plantensterolen op de markt. Deze hebben mogelijk een gunstig effect bij personen met een hoge cholesterol omdat ze de opname van cholesterol ter hoogte van de darm verlagen. Indien je al cholesterolverlagende medicatie gebruikt, bespreek dan het gebruik van dergelijk margarines eerst met je arts.
- Kies zoveel mogelijk voor gezonde bereidingswijzen zoals stomen, koken, grillen, braden,… .
- Vermijd transvetten (koekjes, fastfood, chips, gebak,…).
- Beperk zoveel mogelijk het gebruik van sauzen.
Tussendoortjes
- Eet maximaal twee tot drie tussendoortjes per dag.
- Kies voor caloriearme tussendoortjes zoals vers fruit, mager zuivelproducten, een droge koek, crackers, rijstwafel,… .
- Gebruik zoetstof in plaats van suiker (bijvoorbeeld aspartaam, stevia, tagatesse,… ).
Alcohol:
Drink maximaal twee glazen alcohol per dag.
Lees minder
Lees meer