Wat is anafylaxie?
Anafylaxie is een hevige allergische reactie op lichaamsvreemde stoffen. Dergelijke stoffen, waarop men allergisch reageert, worden allergenen genoemd.
Anafylaxie kan ontstaan na het eten van bepaalde voeding, na een insectenbeet- of steek, of na het gebruik van bepaalde geneesmiddelen (penicilline).
Het lichaam kan meteen reageren op allergenen maar soms kunnen symptomen ook pas na enkele uren optreden. Hoe sneller de symptomen optreden, hoe ernstiger het verloop.
In ernstige gevallen kan een anafylactische reactie leiden tot een shock en dat is een levensbedreigende situatie. De hulpdiensten moeten in dat geval meteen verwittigd worden.
Personen met een ernstige allergie krijgen meestal een adrenaline-pen voorgeschreven. Dit is een injectiespuit met adrenaline, een lichaamseigen stof die symptomen van een allergische reacties verlicht.
Lees meer
Lees minder
Welke zijn de symptomen?
Bij een milde anafylaxie treden vooral huidreacties en maagdarmproblemen op. Bij een anafylactische shock maakt het lichaam erg veel histamine aan, een stof die bij veel allergische reacties een rol speelt. Histamine leidt tot verwijding van de bloedvaten, een verhoogde afgifte van slijm en vernauwing van de luchtwegen.
Typische symptomen zijn:
- Huidreacties
- jeuk;
- roodheid;
- zwelling.
- Maagdarmproblemen
- braken;
- misselijkheid;
- diarree.
- Luchtwegen
- kortademigheid;
- loopneus of verstopte neus;
- niezen, hoesten;
- piepende ademhaling;
- moeite met slikken;
- zwelling lippen, tong en keel.
- Hart- en bloedvaten
- lage bloeddruk;
- duizeligheid;
- flauwvallen, bewusteloosheid.
Lees meer
Lees minder
Wat kan ik er zelf aan doen?
Hoe reageren bij een anafylactische shock:
- Verwittig meteen de hulpdiensten bij vermoeden van een allergische reactie.
- Laat het slachtoffer goed rechtop zitten indien bij bewustzijn. Wanneer de persoon bewusteloos is, moeten de luchtwegen zoveel mogelijk vrij gehouden worden. Leg het slachtoffer plat op de rug, met de benen iets omhoog, of in een stabiele zijligging.
- Maak knellende kledij los, vooral bij de nek en borst.
- Laat de persoon zeker niet drinken.
- Controleer of de persoon een adrenaline-pen bij zich heeft. Help eventueel met deze toe te dienen.
Lees meer
Lees minder
Wanneer contacteer ik best de huisarts?
Neem bij een ernstige allergische reactie meteen contact op met de hulpdiensten.
Lees meer
Lees minder
Anafylactische shock
Hoe reageren bij een anafylactische shock:
- Verwittig meteen de hulpdiensten bij vermoeden van een allergische reactie.
- Laat het slachtoffer goed rechtop zitten indien bij bewustzijn. Wanneer de persoon bewusteloos is, moeten de luchtwegen zoveel mogelijk vrij gehouden worden. Leg het slachtoffer plat op de rug, met de benen iets omhoog, of in een stabiele zijligging.
- Maak knellende kledij los, vooral bij de nek en borst.
- Laat de persoon zeker niet drinken.
- Controleer of de persoon een adrenaline-pen bij zich heeft. Help eventueel met deze toe te dienen.
Voedselallergie
Als je weet waar je allergisch voor bent, is het volgen van een strikt dieet noodzakelijk.
Het volgen van een beperkend dieet wordt vaak als streng ervaren. Je kunt je laten begeleiden door een dietist om je voeding zo gezond en gevarieerd mogelijk te houden.
Het is echter vaak niet zo simpel te achterhalen waar je precies allergisch voor bent.
- Een voedingsdagboek bijhouden helpt je om uit te zoeken waar je allergisch voor bent.
- Lees goed de etiketten van voedingsmiddelen. Vraag uitleg over de gerechten als je uit eten gaat.
Het geven van borstvoeding gedurende de eerste vier tot zes maanden wordt aanbevolen.
In borstvoeding zitten stoffen die een beschermende werking hebben. Bij een koemelkallergie zal de moeder een koemelkvrij dieet volgen. Indien borstvoeding niet mogelijk is of wenselijk is, wordt een hypoallergene voeding aanbevolen. Het moment van het starten met bijvoeding kan ook uitgesteld worden.
Probeer het "besmetten" van voeding door knoeien, spatten, kruimelen, vieze handen of bestek en servies te vermijden. Anders kun je per ongeluk de allergenen binnenkrijgen waar je op reageert.
In sommige gevallen is het raadzaam een arts te raadplegen.
Wespensteek
Behandelen
- Als de angel in de huid is blijven zitten, moet je deze weghalen. Gebruik een scherp voorwerp of gebruik je nagels. Maak een wegschrapende beweging, evenwijdig met de huid.
- Soms hangt er nog een klein gifzakje aan de angel. Pas dan op dat je niet in het zakje knijpt, want dan kan er eventueel meer gif naar binnen spuiten. Om deze reden wordt ook het gebruik van een pincet afgeraden.
- Als de angel eruit is, kun je het wondje wassen met water en zeep en ontsmetten met jodium of alcohol.
- Koel de steekplaats met koude kompressen of een washandje met ijsblokjes erin.
- Bij een steek in je hand, verwijder je best ringen. Zo raak je vinger niet ingesnoerd bij een eventuele zwelling.
- Bij hevige pijn kun je eventueel een pijnstiller nemen of een pijnstillende zalf aanbrengen. Vraag advies aan je apotheker.
- Verwittig meteen een arts:
- wanneer je in het verleden al eens allergisch reacties heeft gehad.
- bij een steek in de mond of keelholte. Probeer de zwelling al te verminderen door de steekplaats te koelen (iets koud drinken, ijsje eten, op een ijsblokje zuigen).
- bij een huidreactie die zich uitbreidt.
- bij een snelle pols.
- bij koorts.
- bij zwellingen op de huid op andere plaatsen dan de steekplaats.
- bij klachten waarover je je zorgen maakt.
- Wanneer je bekend bent met een allergie voor wespen- of bijengif, zorg er dan voor dat je steeds een adrenalinebevattende spuitpen bij de hand hebt. Dien na een steek onmiddellijk de adrenaline toe en verwittig de hulpdiensten.
Voorkomen
- Let extra op in de buurt van eten en drinken:
- Laat een blikje frisdrank nooit geopend staan.
- Drink met een rietje uit blikjes of flesjes.
- Laat kinderen hun handen en gezicht goed wassen na het eten van zoetigheden. Doe eventueel schone kleren aan.
- Dek eten zo lang mogelijk af. Controleer bij elke hap of slok of er geen wesp in de buurt is.
- Doe geen parfum op en vermijd sterk ruikende zeep of verzorgingsproducten.
- Droog zweet meteen af. Zweet trekt bijen en wespen aan.
- Blijf uit de buurt van een bijenkorf of wespennest. Verwijder deze nooit zelf. Neem contact op met de brandweer.
- Vermijd felgekleurde kleding.
- Loop niet op blote voeten.
- Blijf kalm wanneer een bij of wesp in je buurt komt. Maak geen bruuske bewegingen.
Lees minder
Lees meer